Bắc Giang là địa phương có khả năng phát triển về điện mặt trời với tổng bức xạ mặt trời trung bình đạt khoảng từ 3,3 đến 4,1kWh/m2/ngày; lượng điện năng trung bình ước tính lớn nhất từ tháng 5 đến tháng 10 tương ứng xấp xỉ 100kWh/tháng. Đây là cơ hội, điều kiện thuận lợi để Bắc Giang phát triển điện năng lượng mặt trời nói chung và điện mặt trời áp mái nói riêng.
Theo đó, nhiều mô hình trình diễn, thí điểm về điện năng lượng mặt trời ra đời, như Hệ thống điện mặt trời áp mái cấp điện cho tòa nhà Văn phòng Tỉnh ủy, Sở Công Thương với công suất 10kWp. Qua đánh giá sơ bộ, đến nay đều hoạt động tốt, mang lại hiệu quả cho đơn vị sử dụng.
Tháng 7 năm 2022, mô hình thử nghiệm điện mặt trời áp mái thuộc đề tài “Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý và ứng dụng hiệu quả, bền vững các công trình điện mặt trời áp mái trên địa bàn tỉnh Bắc Giang” quy mô công suất khoảng 20kWp được lắp đặt tại trụ sở Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN). Qua theo dõi, mô hình đã bước đầu cho thấy hiệu quả, không chỉ giúp tiết kiệm nguồn điện năng, còn là tiện ích thiết thực giúp bảo vệ môi trường. Theo ông Triệu Ngọc Trung - Phó GĐ Sở KH&CN: “Sau hơn 4 tháng thử nghiệm, mô hình tạo ra 6.800kWh điện. Qua đó, tiết kiệm được gần 15 triệu đồng tiền điện, giảm thải 6.800kg khí CO2 ra môi trường”.
Là đơn vị chủ trì đề tài, thiết kế, lắp đặt mô hình, Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) đã lựa chọn công nghệ Pin mặt trời và thiết bị đổi điện DC/AC sử dụng inverter hoà lưới. Những bộ Inverter hòa lưới hàng đầu của ngành công nghiệp hiện nay đạt được mức hiệu suất từ 98% với loại 3 pha và 96% trở lên với loại 1 pha. Trong quá trình thực hiện, đơn vị chủ trì đã tiến hành nghiên cứu, khảo sát, lắp đặt, đảm bảo vị trí đấu nối với lưới điện nội bộ thuận tiện; các thông số hoạt động của trạm điện được theo dõi thông qua chương trình giám sát từ xa đáp ứng yêu cầu so với thiết kế.
Ảnh: Mô hình thử nghiệm điện mặt trời áp mái tại trụ sở Sở KH&CN
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Chủ nhiệm đề tài cho biết: Mô hình tại trụ sở Sở KH&CN là mô hình điển hình cho đối tượng các tòa nhà trụ sở cơ quan. So với một số mô hình đã triển khai trên địa bàn tỉnh, khác biệt của mô hình này là tấm pin công nghệ mới có hiệu suất chuyển đổi điện năng tốt hơn, nhờ đó tiết kiệm tiền điện nhiều hơn. Tuy nhiên, do thời gian lắp đặt và theo dõi rơi vào các tháng cuối năm nên lượng điện sản xuất ra không cao như các tháng mùa hè. Vì vậy, mô hình sẽ tiếp tục được theo dõi, đánh giá nhằm đưa ra các giải pháp thúc đẩy triển khai điện mặt trời áp mái tại 22 tòa nhà trụ sở cơ quan của thành phố, tiến tới là các hộ gia đình, khu nhà xưởng sản xuất trên toàn tỉnh.
Theo số liệu đánh giá bức xạ mặt trời tại Bắc Giang thì 1kWp điện mặt trời phát ra khoảng 3kWh/ngày. Như vậy, công trình 20kWp tại Sở KH&CN có khả năng cung cấp cho lưới điện nội bộ là 60kWh/ngày, tương ứng 1.800kWh/tháng và 5.400kWh/quý. Ví như, với tổng sản lượng điện tiêu thụ quý I năm 2021 của Sở KH&CN là khoảng 18.456kWh thì với 20kWp điện mặt trời áp mái thu được mỗi quý chiếm tỷ lệ 29,2% tổng sản lượng điện tiêu thụ, giúp Sở tiết kiệm tiền điện khoảng 10,8 triệu đồng.
Được biết, với giá thành đầu tư như hiện nay (khoảng 15-19 triệu đồng/ bộ 20kWp) và giá điện EVN tăng khoảng 6%/năm thì công trình sẽ thu hồi vốn trong khoảng 8 năm, và bắt đầu thu lợi nhuận từ năm thứ 9 đến năm thứ 20. Mặt khác, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, cứ 1MWh điện năng tiết kiệm được, không sử dụng điện lưới quốc gia sẽ giảm phát thải ra môi trường hơn 0,9 tấn CO2. Do đó, tổng lượng điện mặt trời áp mái ở trụ sở Sở KHCN có thể giảm gần 20 tấn CO2 mỗi năm.
Chi phí đầu tư và bảo trì thấp, hệ thống điện mặt trời áp mái là một trong những giải pháp hữu ích, tiện ích kép khi vừa tiết kiệm chi phí điện năng vừa giúp ngành điện giảm áp lực trong hoạt động cung ứng điện năng, mang lại lợi ích về KT-XH và góp phần bảo vệ môi trường. Hiệu quả thử nghiệm tại Sở KH&CN sẽ là tiền đề mở rộng mô hình điện mặt trời áp mái tại các cơ quan, doanh nghiệp, hộ gia đình trên địa bàn tỉnh./.
Lương Hoài
